Adeiladu mewn cytgord â natur- sut creodd twnnel ffordd warchodfa adar
Cafodd gwarchodfa natur heddiw ei chreu o ddeunydd a gloddiwyd wrth adeiladu twnnel ffordd yr A55. Wedi'r morlynnoedd setlo a sychu, symudwyd y ddaear i greu'r amgylchedd gwlyptir delfrydol ar gyfer adar sy'n nythu.
Wedi’i adeiladu ym 1991, y twnnel a gludai brif ffordd yr A55 o dan Afon Conwy oedd y cyntaf o'i fath yn y DU. Mae'n dal i fod y twnnel ffordd hiraf yng Nghymru. Creodd y pridd a symudwyd pan gafodd ei adeiladu yr amgylchedd gwlypdir delfrydol ar gyfer adar sy'n nythu.
.
Camp o beirianneg sifil
Costiodd y twnnel £102m a chymerodd 5 mlynedd a 1000 o weithwyr i'w adeiladu, ar y pryd hwn oedd y prosiect adeiladu mwyaf i ymwneud â ffyrdd yn y DU. Mae'r twnnel yn cynnwys tair rhan, darnau wedi'u torri a'u gorchuddio i'r dwyrain a'r gorllewin – cafodd y rhain eu hadeiladu yn y fan a'r lle ac yna eu claddu – ac adran danddwr ganolog o dan yr aber. Mae'r rhan danddwr yn cynnwys chwe thiwb concrit wedi'u hatgyfnerthu â dur, ac fe’u hadeiladwyd ym Marina Conwy heddiw. Ar ôl eu cwblhau cawsant eu harnofio allan a'u suddo mewn ffos a gloddiwyd ymlaen llaw cyn eu gorchuddio. Mae pob tiwb yn pwyso 30,000 tunnell. Mae'r twnnel yn 1,089 metr o hyd ac mae'n cynnwys 300,000 tunnell o goncrit a 10,500 tunnell o atgyfnerthiad dur yn ei gyfanrwydd.
Roedd yn rhaid arnofio’r rhannau tanddwr allan o’r basn castio i’w safleoedd terfynol gyda chywirdeb anhygoel. Cymerodd hyn ymdrech gydweithredol enfawr, gan gynnwys tîm o naw deg o ddeifwyr yn gweithio shifftiau 24 awr gan wneud oddeutu 7,000 o ddeifiau.
Llwybr i Ddyfodol Disglair
Canmolwyd croesfan twnnel Conwy fel “cyswllt newydd mewn cadwyn euraidd” o brosiectau ffyrdd a ddyluniwyd i sicrhau ffyniant Gogledd Cymru. Roedd y prosiectau hyn yn gwella ansawdd bywyd cymunedau a welir ar hyd yr A55 o Fangor i Gaer.
Yn ogystal â darparu hafan i adar gwyllt, fe helpodd hefyd i ddod â phroblem tagfeydd cynyddol ym Mae Colwyn a Chonwy i ben. Fe’i agorwyd gan y Frenhines ar Hydref 25ain, 1991.
Twnnel Conwy Heddiw
Mae Croesfan Conwy yn parhau i wella bywydau trigolion ac ymwelwyr drwy gefnogi miliynau o deithiau bob blwyddyn. Mae'n chwarae rhan hanfodol i sicrhau bod y warchodfa natur ar gael i bawb.
Mae technoleg y twnnel heddiw yn dal i fod mor flaengar ag yr oedd pan gafodd ei hadeiladu'n wreiddiol. Mae'n cynnwys 36 o ffaniau enfawr ym mhob twll, camerâu teledu cylch cyfyng, ffonau brys, systemau canfod digwyddiadau a system cyhoeddiadau a 1,850 o lampau LED sy'n addasu'n awtomatig i amodau gwelededd. Cefnogir y rhain gan 4km o geblau a 3km o waith dur. Mae angen cynnal a chadw'r offer critigol diogelwch hwn yn rheolaidd i gadw'r twnnel mewn cyflwr delfrydol.
Adeiladu Twnnel Conwy mewn lluniau
